Dit interdisciplinair langetermijnonderzoeksproject, gezamenlijk ontwikkeld door het M HKA en de KU Leuven, richt zich op een specifiek maar complex werk: één met veel facetten, dat variabel geïnstalleerd kan worden, onvoltooid is, en een open einde heeft: Ship of Fools / The Dockers’ Museum (2010-2013) van de kunstenaar en theoreticus Allan Sekula (1951-2013). Het project, gevoed door het onderzoek van de teamleden, blijft evolueren via onderzoeksresultaten die opeenvolgend getoond worden, onder meer op dit digitaal platform.

SELECTED ITEMS

(c)image: M HKA
Les bassins d'Anvers avant l'agrandissement (The Dockers' Museum, object nr. 31), 1877
Prent , 24 x 20 cm
ink, paper

De sepiakleurige prent beeldt volgens het opschrift ‘Les bassins d’Anvers avant l’agrandissement’ uit. Hij documenteert dus de contemporaine dokken met hun haven- en scheepsarbeid in een staat die binnenkort, na de ‘agrandissement’, niet meer zal bestaan. Het gebouw op de achtergrond is het toenmalige Hanzehuis.

Vanuit deze wetenschap beeldt de gravure het omliggende Bonaparte- of Willemdok uit. Beide dokken werden in 1878 voorzien van waterperskranen. Het voortbestaan van de manuele arbeid was niet langer een zekerheid. Het hoofdmotief is dus het afbeelden van de verschillende taken en typische anekdotes van de manuele dokarbeid. Deze onderwerpskeuze is volgens Sekula typisch voor de tijd waarin de eerste arbeidersbewegingen ontstonden. Er bevinden zich een vijftal zeilschepen en één stouwer in het dok. Op de voorgrond zijn zes dokwerkers met hun taken bezig. Ze tillen de lading manueel op hun rug of met katrollen. Een scheepslid kijkt dromend vanop het dek naar de stad.

Linksonder is nog een andere dokwerker reeds in gesprek met een verkoopster op de kade. Rechts loopt een man, die zich al heeft omgekleed, weg van het schip. Aan de andere kant van de loopplank is een lid van de groep in discussie met een douanier, die de aan land gebrachte goederen registreert om er later importbelastingen op te heffen. De dokwerker wijst naar 3 houten kratten. Op de voorste krat staat FVK en 1877 gegraveerd. Waarschijnlijk gaat het over de initialen van de auteur en het jaar van vervaardigen, maar het verwijst eveneens naar de manier waarop de lading geregistreerd werd. Bovenaan stond de afkorting van het bedrijf waar de waren werden vervaardigd, onderaan werd het krat genummerd. Verder staat er linksonder de prent een grote S.

– Mirthe Demaerel


Anon. [Frans van Kuyck?], Les bassins d’Anvers avant l’agrandissement [originele titel, zoals gebruikt door Allan Sekula], staalgravure, zwart-wit print op papier, 1877, 20 x 24 cm. Aangekocht door Allan Sekula via eBay op 21 april 2010.